Eksik prim gününü tamamlarken nelere dikkat etmeli?

EKSİK PRİM GÜNÜ TAMAMLANIRKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİ?

1979 doğumluyum. İlk sigorta girişim 26.09.1997 tarihinde isteğe bağlı BAĞ-KUR oldu, 800 gün ödedim. 2004 – 2018 tarihleri arasında 4500 gün SSK çalışmam var. EYT’den emeklilik için 600 gün eksiğim bulunuyor. 2018’den beri sigortalı olarak hiçbir işte çalışmadım. Son 600 günü sigortalı çalışarak mı yoksa isteğe bağlı sigorta ile mi tamamlamalıyım? Emekli aylığı bağlanmasında hangisinin faydası olur? Şu an serbest tarım işi ile uğraşıyorum. Sigortalı çalışmam zor ama faydası olacaksa sigortalı çalışırım. (Sadettin B.)

İlk defa sigortalı çalışmaya 8 Eylül 1999 tarihinden önce başlayanlar SSK’da 5000 – 5975 arasında değişen prim günüyle, BAĞ-KUR ve Emekli Sandığı’nda ise kadınlar 7200, erkekler 9000 prim günüyle, yaşa bakılmaksızın emekli olabilir. En az 3600 günü olan SSK’lı kadınlar 58, erkekler 60 yaşında; en az 5400 günü bulunan BAĞ-KUR’lu kadınlar 56, erkekler 58 yaşında; en az 3600 prim günü bulunan Emekli Sandığı iştirakçisi kadın ve erkekler ise 60 yaşında emekli olabilirler.

Özellikle prim günlerini tamamladıklarında hemen emekli olma hakkına sahip olan EYT’liler, eksik prim günlerini tamamlamak için evvela varsa borçlanma haklarını kullanmalı. Erkekler askerlik sürelerini, kadınlar ise sigortalı çalışmaya başladıktan sonra doğan çocukları için boşta geçen sürelerinin her bir çocukta 2 yıla kadar (toplam 3 çocuk için 6 yıla kadar) kısmını borçlanabilirler.

Askerlik ve doğum borçlanması, borçlanma yapılan tarihteki statüde veya en son çalışılan sigortalılık statüsüne sayılır. Borçlanma sürelerini SSK’ya saydırabilmek için borçlanmanın ya SSK’lı çalışırken, ya da SSK’lı çalışma sonrasında ancak BAĞ-KUR’lu (veya isteğe bağlı sigortalı) olmadan önce yapılması gerekir.

Askerlik borçlanması hakkınız varsa öncelikle askerlik borçlanması yapabilirsiniz. Eksik günleri isteğe bağlı sigorta ile mi yoksa SSK’lı çalışarak mı tamamlamak gerektiği konusunda tereddütte kalanlar son 7 yıl kuralına dikkat etmeli. Son yedi yıl içinde isteğe bağlı sigorta primlerinin 1260 günü aşmaması gerekir. Aksi takdirde SSK’dan emeklilik hakkını kaybederek BAĞ-KUR’dan emeklilik kurallarına tabi olma riski ortaya çıkar.

Sizin açınızdan böyle bir risk olmadığından 600 günlük eksik primlerinizi isteğe bağlı sigorta ile tamamlamanızda sakınca bulunmuyor.

Eksik prim günlerinizi isteğe bağlı sigorta ile veya sigortalı çalışarak tamamlamanızın emekli aylığına bir etkisi olmaz. SSK’dan emekli olacağınız için aylık tutarınız değişmez.

EMEKLİLİKTE SON 7 YIL HESABI NASIL YAPILIR?

2002-2005 tarihleri arasında 4A’lı (1.275 gün), 2006-2020 tarihleri arasında 4B’li (5.335 gün), 2020’den bugüne kadar da 4A’lı (500 gün) olarak çalıştım. 7000 günü tamamladım. Sistemde 60 yaşında emekli olacağım görünüyor. SSK’dan (4A) emekli olmak istiyorum. Şimdi işi bıraksam 2026 yılında 60 yaşı doldurduğumda son 7 yıllık dönemdeki SSK primlerim 500 gün olacağından emeklilikte SSK’ya mı BAĞ-KUR’a mı tabi olacağım? (Köksal A.)

Birden fazla statüde çalışanların birleştirilmiş hizmet süreleri toplamı üzerinden emeklilik başvurusu yaptıklarında, son yedi yıllık “fiili hizmet süresine” bakılır. Son 7 yıllık fiili hizmet süresi içinde en fazla hangi statüde çalışılmışsa o statünün kurallarına göre emekli olunur. Son 7 yılda hizmet süreleri eşit ise son çalışılan statünün kurallarına göre emekli aylığı bağlanır.

Bu husus çok karıştırılıyor. Son 7 yıldan kastedilen takvim yılı değil, fiili hizmet süresi, başka bir ifadeyle prim günüdür. Yedi yıl 2520 prim gününe karşılık gelir. Son 2520 günlük sürenin yarıdan fazlası (en az 1260 gün) hangi statüde ise emeklilik için o statünün kuralları uygulanır.

SSK’dan emeklik kurallarına tabi olabilmeniz, SSK’lı olarak emekliliğe hak kazanabilmeniz için 4A’lı prim günlerinizi 1260’a tamamlamalısınız. Her ne kadar SSK’dan emeklilikte asgari prim gün koşulunu tamamlamış olsanız da son 7 yıl içinde en az 1260 gün SSK’lı çalışmanız olmadığı takdirde BAĞ-KUR’dan emekli olabilirsiniz. BAĞ-KUR’dan emeklilikte ise 9000 prim gününü tamamlamanız gerekir.

SSK’DAKİ GÜNLER YETERLİ İSE BAĞ-KUR’U SAYDIRMADAN SSK’DAN EMEKLİ OLUNABİLİR Mİ?

18.03.1976 doğumluyum. 1994 yılından itibaren de sigortalı çalışıyorum. Toplam 8521 prim günüm var. Bunun 6197 günü aralıksız SSK’lı olarak çalıştım, daha sonra 18.12.2016 tarihinde işten ayrılıp kendi işimi kurdum ve BAĞ-KUR’lu oldum. Sekiz çalışanım bulunuyor. BAĞ-KUR’da 2324 günüm var.

Son 7 yıl kuralına göre BAĞ-KUR’dan emekli olabiliyormuşum. Ben 4A’lı olarak emekliliği hak ediyorum. Son BAĞ-KUR’lu olduğum çalışmalar dikkate alınmadan 4A’dan emekli olabilir miyim? Yoksa 18 ay askerlik yaptım, onu ödeyip mi emekli olmalıyım? (Oktay A.)

Mülga 2829 Sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanun, farklı statülere tabi çalışmış olanların hizmet sürelerinin, emekliliğe hak kazanıldığı tarihte birleştirilmesini öngörüyor. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) da farklı statüde çalışması bulunanların hizmet sürelerini birleştiriyor ve son 2520 prim gününe bakarak en fazla hangi statüde çalışılmışsa o statü üzerinden emeklilik koşullarının yerine getirilip getirilmediğine bakıyor.

Sizin gibi her ne kadar SSK statüsündeki çalışmalar tek başına emekli olmak için yeterli ise de BAĞ – KUR statüsüne göre gerekli olan 9000 prim gününün doldurulmasını istiyor.

Fakat Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 30 Mart 2012 tarihinde verdiği (Esas No: 2012/21-211, Karar No: 2012/269) kararda, hizmet süresi tek başına herhangi bir statüde emekli olmaya yeterli olanların hizmet birleştirmesine zorlanamayacağını öngörüyor. Kararda, “2829 Sayılı Yasanın amacı hiçbir kurumdaki hizmeti aylık bağlanmasına yeterli olmayan sigortalı ve hak sahiplerine aylık bağlanmasını sağlamak ve değişik kurumlardaki hizmetlerin birleştirilerek ziyan olmasını önlemektir” denildi.

Bununla birlikte, yargı kararları yalnızca davayı açan kişiyi bağlıyor. Önünüzde iki yol bulunuyor. Ya konuyu yargıya taşıyacaksınız ya da askerlik borçlanması yaparak emekli aylığı bağlatacaksınız. Yargıya taşıyabilmek için öncelikle SGK’ya, sadece SSK’ya tabi hizmetleriniz dikkate alınarak emekli aylığı bağlanması talebinde bulunmalısınız. Kurumdan ret cevabı verildiğinde konuyu yargıya taşıyabilirsiniz.

Ancak, yargı sürecinin uzun zaman alabileceğini ve Yargıtay’ın içtihat değiştirmesi durumunda olumsuz sonuçlanabileceği ihtimalini de dikkate almalısınız.

54 GÜN ÇALIŞAN 3 ÇOCUKLU KADIN NASIL EMEKLİ OLABİLİR?

1978 doğumluyum. 1998’de 54 gün sigortam var. 2004’te evlendim. 2005’te 1. çocuk, 2009’da 2. çocuk, 2014 yılında da 3. çocuk dünyaya geldi. Üçüncü çocuğum engelli. Bu durumda ne zaman emekli olabilirim? (Dilek K.)

SSK’dan normal emeklilik için 5975 prim gününe tabi bulunuyorsunuz. Ancak, 3600 prim günü ile de 58 yaşında emekli olabilirsiniz.

Sigortalı çalışmaya başladıktan sonra doğan her bir çocuk için boşta geçen sürelerin 2 yıla kadar kısmına doğum borçlanması yapabilirsiniz. Evlendikten sonra hiç çalışmadığınıza göre, 3 çocuk için toplam 6 yıl olmak üzere toplam 2.160 gün doğum borçlanması yapabilirsiniz. Doğum borçlanmasında her 1 gün için bugünkü asgari ücret üzerinden en az 107.75 TL olmak üzere toplam 230 bin 580 TL ödemeniz gerekir. Doğum borçlanmasını yaptıktan sonra eksik kalan 1.386 günün tamamını veya en az 126 günlük kısmını fiilen 4A’lı (SSK) bir işte çalışıp, kalan süreyi isteğe bağlı sigorta ile tamamlayabilirsiniz. Doğum borçlanmasının SSK’lı günlere sayılabilmesi için borçlanma işleminin kesinlikle isteğe bağlı sigortadan önce yapılması gerekir.

Prim günlerinizi bu şekilde 3600’e tamamladıktan sonra 58 yaşını doldurduğunuz tarihte emeklilik dilekçesi verebilirsiniz.

Engelli çocuğunuzdan dolayı erken emeklilik hakkından yararlanabilmeniz için fiilen çalışmanız gerekir. Bu durumda, fiilen çalıştığınız sürenin dörtte biri kadar emeklilik yaşınızdan indirim yapılır.

EMEKLİLİĞİ HAK ETMİŞ BİR KİŞİNİN AYLIĞINI ARTIRMAK İÇİN EMEKLİLİĞİ ERTELEMESİ AVANTAJ SAĞLAR MI?

08.04.1973 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 15 Haziran 1990, prim günüm 8000. Normalde 52 yaşında emekli olacağım, şu an 50 yaşındayım. İnternetten maaş robotuna girdiğimde emekli aylığım 16000 lira civarında görünüyor. Benim maaşım 36000 TL ve primlerim tam olarak yatırılıyor. Merak ettiğim şu: Normal emeklilik yaşımı beklemem avantaj sağlar mı, maaşımı ne kadar artırır? Normal emekliliğimi beklememe gerek var mı? (İbrahim Ç.)

Çalışmaya devam ettiğiniz takdirde emekli aylığınız Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilen prime esas kazancınızın yüzde 2’si oranında artar. Net ücretiniz 36.000 TL ise prime esas kazancınız 56.000 TL dolayındadır. İki yıl boyunca aynı ücretle çalıştığınızı varsaydığımızda emekli aylığınız kabaca 2.200 TL dolayında artar. Buna karşılık 2 yıl boyunca 384 bin lira tutarında emekli aylığından feragat etmiş olursunuz. Feragat ettiğiniz emekli aylığını 14 – 15 yılda telafi edebilirsiniz. Buna göre kararınızı kendiniz verebilirsiniz.